«Κάποτε τα νησιά της Ευρώπης ήταν γαλήνια καταφύγια: απομακρυσμένα, ηλιόλουστα και κατασκευασμένα για μικρές κοινότητες και εποχιακούς επισκέπτες. Αλλά σήμερα, πολλά από αυτά βρίσκονται στο επίκεντρο μιας αυξανόμενης τουριστικής κρίσης» διαπιστώνει η τελευταία έρευνα του BookRetreats, του εξειδικευμένου διεθνούς ιστότοπου που οργανώνει ταξιδιωτικές εμπειρίες με στόχο τον διαλογισμό και την χαλάρωση.
Με στόχο να παρουσιάσει στους πελάτες του τα ευρωπαϊκά νησιά όπου θα μπορέσουν να απολαύσουν ήρεμες διακοπές, μακριά από κύματα μαζικού τουρισμού, η ομάδα του BookRetreats συγκέντρωσε στοιχεία του 2023 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μελέτησε τις διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (km²) – μια μέτρηση που χρησιμοποιείται από την Ε. Επιτροπή για να καταγράφει πόσο συγκεντρωμένος γίνεται ο τουρισμός σε μια δεδομένη περιοχή. Αυτή η μέτρηση δείχνει πόσο ο τουρισμός «πιέζει» μικρές περιοχές, κυρίως στα νησιά, όπου οι υποδομές, η έκταση και οι φυσικοί πόροι είναι περιορισμένα.
«Οι διαμαρτυρίες εξαπλώνονται σε όλες τις νησιωτικές περιοχές της Ευρώπης, καθώς οι κάτοικοι ζητούν αυστηρότερους ελέγχους στον τουρισμό και ισχυρότερη προστασία των τοπικών κοινοτήτων. Σε απάντηση, ο κορυφαίος ιστότοπος κρατήσεων καταφυγίων BookRetreats.com εξέτασε τα δεδομένα για να εντοπίσει πού η πίεση είναι πιο έντονη – και ποια νησιά διαμορφώνουν έναν πιο βιώσιμο δρόμο προς τα εμπρός» αναφέρει η μελέτη.
Η μελέτη των στοιχείων οδήγησε σε μία λίστα νησιών που εμφανίζονται ιδιαίτερα επιβαρυμένα από τον μαζικό τουρισμό (ή τον υπερτουρισμό), αλλά και σε μία λίστα «καταφυγίων» όπου οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν βιώσιμο τουρισμό.
«Ο τουρισμός έχει μεταμορφώσει πολλά από τα νησιά της Ευρώπης, αλλά ο ρυθμός και η κλίμακα δεν είναι πλέον βιώσιμα» σημειώνει ο Σιν Κέλι, συνιδρυτής του BookRetreats.com. «Όταν τα τοπικά συστήματα καταπονούνται και οι κοινότητες εκτοπίζονται, είναι ένα σημάδι ότι κάτι πρέπει να αλλάξει. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να κοιτάξουμε τα δεδομένα, να καταλάβουμε πού η πίεση είναι μεγαλύτερη και να αρχίσουμε να επιλέγουμε προορισμούς που μπορούν πραγματικά να επωφεληθούν από την παρουσία μας».
Τα ελληνικά νησιά που παραμένουν «έξω από τον χάρτη»
Στη λίστα με «Τα λιγότερο πολυσύχναστα νησιά της Ευρώπης & πού να πάτε αυτό το καλοκαίρι» η Ελλάδα έχει ισχυρή παρουσία.
Στην τέταρτη θέση βρίσκεται η Χίος, με 353 διανυκτερεύσεις ανά km², για την οποία το BookRetreats γράφει:
«Η Χίος μπορεί να είναι το πέμπτο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας, αλλά εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό εκτός του τουριστικού χάρτη. Παρόμοιο σε μέγεθος με το Λανθαρότε, καταγράφει περίπου 21.000 λιγότερες διανυκτερεύσεις ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο – μια σαφής ένδειξη ότι ο μαζικός τουρισμός δεν έχει εδραιωθεί εδώ.
Αυτό δεν είναι τυχαίο. Η Χίος συντηρείται εδώ και πολύ καιρό μέσω των τοπικών βιομηχανιών, ιδίως της καλλιέργειας της μαστίχας, μιας φυτικής ρητίνης που φυτρώνει σχεδόν αποκλειστικά στο νησί.
Χωρίς την ανάγκη για οικονομική ώθηση από τον τουρισμό, η Χίος έχει επιλέξει μια πιο αργή, πιο στοχευμένη πορεία.
Αντί για θέρετρα ή τερματικούς σταθμούς κρουαζιέρας, οι επισκέπτες διαμένουν σε οικογενειακούς ξενώνες και ανακαινισμένα πέτρινα σπίτια. Τα μεσαιωνικά χωριά του νησιού, όπως το Πυργί και τα Μεστά, παραμένουν εξαιρετικά καλά διατηρημένα. Οι παραλίες είναι ήσυχες, τα τοπία τραχιά και ο συνολικός ρυθμός μοιάζει να έχει τις ρίζες του στην καθημερινή ζωή και όχι στις απαιτήσεις των πλήθους της υψηλής περιόδου.»
Άλλα ελληνικά νησιά που συγκαταλέγονται μεταξύ των λιγότερο πολυσύχναστων της Ευρώπης είναι η Εύβοια, η Λέσβος, η Λήμνος, η Ικαρία και η Σάμος.
Στην κορυφή της λίστας βρίσκεται το αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ, της Νορβηγίας, όπου καταγράφονται μόλις 2,4 διανυκτερεύσεις ανά km². «Αυτό το αρκτικό αρχιπέλαγος είναι ο λιγότερο πολυσύχναστος νησιωτικός προορισμός στην ήπειρο. Το Σβάλμπαρντ μοιάζει να είναι ένας άλλος κόσμος. Είναι ένα από τα λίγα μέρη στην Ευρώπη όπου μπορείτε να εξερευνήσετε απίστευτα τοπία χωρίς να συναντήσετε ψυχή» περιγράφει το BookRetreats.
Λιγότερο απομονωμένες αλλά βιώσιμες παράλληλα επιλογές είναι οι Νήσοι Όλαντ στην Φινλανδία, το Γκότλαντ στη Σουηδία, αλλά και το Ελ Ιέρο των ισπανικών Κανάριων Νήσων.
Τα νησιά που «βυθίζονται» από επισκέπτες
Η Ελλάδα έχει παρουσία και στη λίστα με «Τα πιο υπερπλήρη νησιά της Ευρώπης», εκεί όπου δεσπόζουν Μάλτα, Λανθαρότε, Ίμπιζα και Φορμεντέρα.
Ειδικότερα για τη Μάλτα, όπου καταγράφονται 38.777 διανυκτερεύσεις ανά km², η μελέτη αναφέρει ότι «ο αντίκτυπος είναι πιο ορατός σε βασικά αξιοθέατα, όπως η Γαλάζια Λιμνοθάλασσα στον Κομίνο, όπου το καλοκαίρι ο ημερήσιος συνωστισμός φτάνει μέχρι και τους 12.000 επισκέπτες. Σε απάντηση, οι αρχές πρόσφατα περιόρισαν τον αριθμό των επισκεπτών σε 4.000 ημερησίως και εισήγαγαν υποχρεωτική κράτηση για να βοηθήσουν στην προστασία του εύθραυστου παράκτιου περιβάλλοντος.»
Στην τέταρτη θέση αυτής της λίστας βρίσκεται η Κέρκυρα, με 15.811 διανυκτερεύσεις ανά km², ενώ αμέσως μετά ακολουθεί η Ζάκυνθος (14.570 διανυκτερεύσεις ανά km²).
Τα Δωδεκάνησα αντιμετωπίζονται ως σύνολο (Κάλυμνος, Κάρπαθος, Κάσος, Κως, Ρόδος) και βρίσκονται στην δέκατη θέση της λίστας με 9.276 διανυκτερεύσεις ανά km². Το ίδιο ισχύει και για τις Κυκλάδες (Άνδρος, Σαντορίνη, Κέα, Μήλος, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Σύρος, Τήνος) με 5.000 διανυκτερεύσεις ανά km² στην 13η θέση.
Την 15αδα της λίστας συμπληρώνει η Λευκάδα με 4.396 διανυκτερεύσεις ανά km².
Διαβάστε ακόμη
Acro Suites & Seaside Κρήτη: Μαγικές νύχτες υψηλής γαστρονομίας
«Γκάζι» σε στρατηγικές επενδύσεις 950 εκατ. ευρώ – Δημιουργούν πάνω από 300 νέες θέσεις εργασίας
Κρίσιμη εβδομάδα για ρήτρα διαφυγής και Ταμείο Ανάκαμψης
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα