Greek Shipping Hall of Fame: Η Αθηνά Μαρτίνου και ο Σπύρος Μ. Πολέμης στο Πάνθεον της ελληνικής ναυτιλίας (pics)

Η θάλασσα είναι στο DNA των Ελλήνων. Για αυτό όσοι από αυτούς την κυριεύουν γίνονται θρύλοι διεθνώς και τιμώνται στο Πάνθεον της Ελληνικής Ναυτιλίας. Επιχειρηματίες της τόλμης και της ναυτικής διορατικότητας. Εκεί καταγράφονται οι «παράλληλοι βίοι» των ανθρώπων που σφράγισαν με το έργο τους την παγκόσμια ναυτιλιακή ιστορία. Δύο ακόμα Ελληνες προστέθηκαν στη χρυσή βίβλο της ναυτιλιακής μας ιστορίας: Η Αθηνά-Νουνού Μαρτίνου και ο Σπύρος Μ. Πολέμης. Προσωπικότητες που ταξίδεψαν σε νερά άγνωστα και μετέτρεψαν το απρόβλεπτο της θάλασσας σε χάρτη για τους επόμενους.

Η ελληνική ναυτιλία δεν είναι μια βιομηχανία σαν όλες τις άλλες. Είναι κομμάτι της ταυτότητάς μας. Είναι για την Ελλάδα ό,τι η Wall Street για τη Νέα Υόρκη, το κρασί για τη Γαλλία, η καινοτομία για τη Σίλικον Βάλεϊ. Στηρίζεται στο δαιμόνιο, στην τόλμη, στη βαθιά κατανόηση του ανέμου και του κύματος – και πάνω απ’ όλα, στο ελληνικό πνεύμα.

Το Πάνθεον της Ελληνικής Ναυτιλίας είναι ένας φάρος μνήμης. Είναι ένας ύμνος στους πρωτοπόρους που απέδειξαν ότι η τέχνη της θάλασσας είναι ελληνική, τόσο βαθιά, που δεν μπορείς να την ξεπεράσεις, μόνο να τη μιμηθείς.

Αθηνά Μαρτίνου – Η ιστορία μιας μυθικής μορφής

Η Αθηνά Μαρτίνου δεν ήταν μια συνηθισμένη προσωπικότητα. Ηταν γυναίκα με όραμα, με δύναμη σπάνια, που έβαλε τα θεμέλια της οικογενειακής πορείας. Ηταν ο πυρήνας, το σημείο αναφοράς. Είχε το όραμα και μετά χάραξε την πορεία της. Δεν έζησε πολυτελώς ούτε μεγαλοαστικά. Ηταν απλή, λιτή, σκληραγωγημένη. Οπως τη θυμούνται τα παιδιά και τα εγγόνια της, αλλά και άνθρωποι εκτός οικογένειας που τη συναναστραφήκαν. Οι παρακάτω αφηγήσεις προέρχονται από μια σύντομη, αλλά βαθιά συγκινητική οικογενειακή συνέντευξη των παιδιών και εγγονιών της, η οποία προβλήθηκε σε βίντεο κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. Μέσα από τις προσωπικές τους μαρτυρίες, ξεδιπλώνεται το πορτρέτο μιας γυναίκας που δεν έζησε απλώς, αλλά άφησε βαθύ αποτύπωμα. Μια ηγετική μορφή, ένας άνθρωπος που έγινε θρύλος στην οικογένειά της, στην Ελλάδα και πέρα από αυτήν.

«-Ηταν Θύελλα, σου έδινε γκάζια. Φύσει αισιόδοξη.

-Ηταν ένας ηγέτης. Ενα λιοντάρι. Ηταν λιοντάρι η μητέρα μας. Εξαιρετική μαμά, εξαιρετική γιαγιά και πάνω απ’ όλα έμπνευση.

-Μας έμαθε να είμαστε απλοί. Μας είχε στρατιωτάκια. Αυτό, τίποτε άλλο. Πρώτη ξύπναγε, τελευταία κοιμότανε.

-Ψάρευε, οδηγούσε βάρκες, κυνηγούσε. Super γιαγιά.

-Ηταν λάτρης της περιπέτειας, άνθρωπος του ρίσκου. Τίποτα δεν της ήταν αδύνατο. Δεν ήξερε τη φράση “δεν μπορώ”. Ηταν πάντα “go ahead” και όχι “κάτσε κάτω και κλάψε”.

-Είχε μια μανία για τη δημιουργία. Φοβερή μανία. Σε παρέσερνε. Αυτοπεποίθηση και πάθος. Δύναμη. Ηταν μάγκας. Σιδηρά Κυρία».

Η μορφή της μεγεθύνθηκε σχεδόν μυθικά μέσα στα χρόνια. Τα εγγόνια της θυμούνται ιστορίες από τα νεανικά της χρόνια που μοιάζουν απίστευτες – κι όμως είναι αληθινές: «Είναι μυθικά όλα όσα έχουμε ακούσει για τη γιαγιά. Οταν ήταν 15 με 20, πηδούσε από τα μπαλκόνια, έπαιρνε τη βάρκα και έκανε κουπί. Είχε μια βάρκα. Και στα 17 της πήγε μόνη της στις Σπέτσες, μόνο με πανί, από τη Γλυφάδα».

Η ίδια είχε κάποτε διηγηθεί:

«Το βαπόρι το αγαπάς. Η θάλασσα είναι ένα ιερό πάθος. Στην οικογένεια τώρα είμαστε όλοι εφοπλιστές.
Πήγαινα στις Σπέτσες με το βαρκάκι. Believe it or not. Εβγαινα ακριβώς στο λιμάνι των Σπετσών. Την ξέραν τη Νονού και οι πέτρες των Σπετσών. Μόλις έβλεπα και πήγαιναν καλά τα πράγματα στην εταιρεία, την κοπάναγα». Η Αθηνά Μαρτίνου απεβίωσε στις 11 Οκτωβρίου 2024, σε ηλικία 97 ετών, αφήνοντας πίσω της μια σπουδαία κληρονομιά στην ελληνική και διεθνή ναυτιλία.

Σπύρος Μ. Πολέμης

Ο Σπύρος Μ. Πολέμης, μια εμβληματική μορφή της ελληνικής και παγκόσμιας ναυτιλίας, γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1937 στην Ανδρο και μεγάλωσε στην Αθήνα. Προερχόταν από οικογένεια με μακρά ναυτική παράδοση, με ρίζες που φτάνουν δυόμισι αιώνες πίσω στο νησί της Ανδρου. Σπούδασε ναυτιλία και ναυπηγική μηχανική στην Αθήνα, στο Λονδίνο και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αποκτώντας πτυχίο Μηχανολόγου Μηχανικού με ειδίκευση στη Ναυπηγική από το Stevens Institute of Technology.

Η επαγγελματική του πορεία άρχισε το 1957, όταν εντάχθηκε στην οικογενειακή επιχείρηση, απασχολούμενος, παράλληλα με τις σπουδές του, στο γραφείο της Νέας Υόρκης. Το 1970, ακολουθώντας αυτόνομη ναυτιλιακή πορεία, ίδρυσε την εταιρεία Poleson και αργότερα τη Remi Maritime Corporation στον Πειραιά, με παράλληλο γραφείο στο Λονδίνο, που μετονομάστηκε σε Seacrest Shipping. Υπό την ηγεσία του, η Seacrest Shipping εξελίχθηκε σε σημαντικό παράγοντα της διεθνούς ναυτιλίας.

Διετέλεσε πρόεδρος της INTERCARGO από το 1994 έως το 1996 και του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου (ICS) από το 2006 έως το 2012. Υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της ευημερίας των πληρωμάτων και της ναυτικής ασφάλειας, με βαθιά γνώση των τεχνικών ζητημάτων που αντιμετώπιζε ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (IMO) στις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Εκτός από τις επαγγελματικές του δραστηριότητες, υπήρξε ιδρυτικό μέλος και επίτιμος πρόεδρος του Ναυτικού Ομίλου Ανδρου. Συνέβαλε καθοριστικά στην απόκτηση του πλοίου τύπου Liberty «SS Hellas Liberty» από την αμερικανική κυβέρνηση και την άφιξή του στην Ελλάδα το 2009, μετατρέποντάς το σε μουσείο της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας. Ο Σπύρος Μ. Πολέμης απεβίωσε στις 21 Ιουλίου 2024, σε ηλικία 86 ετών.

Το Greek Shipping Hall of Fame γεννήθηκε ως ιδέα το 2007. Εχουν προηγηθεί στα 18 χρόνια ύπαρξης του άλλοι 43 εισακτέοι.

Κατά σειρά εισαγωγής είναι οι Αντώνης Ι. Αγγελικούσης, καθηγητής Στρατής Γ. Ανδρεάδης, Παναγής Βαλλιάνος, Βασίλης Π. Γουλανδρής, Λεωνίδας Α. Εμπειρίκος, Ευγένιος Ευγενίδης, Περικλής Γ. Καλλιμανόπουλος, Γιάννης Μ. Καρράς, Νικόλαος I. Κοτζιάς, Εμμανουήλ Ε. Κουλουκουντής, καπετάν Βασίλης Κ. Κωνσταντακόπουλος, Κώστας Μ. Λαιμός, Γιάννης Σ. Λάτσης, Γεώργιος Π. Λιβανός, Σταύρος Γ. Λιβανός, Σταύρος Σ. Νιάρχος, Μιχαήλ Κ. Περατικός, Αλέξανδρος Γ. Τσαβλίρης, Αντώνιος Ι. Χανδρής, Αριστοτέλης Ωνάσης, Γιάννης Ν. Γουλανδρής, Αλκιμος Γ. Γράτσος, Γιάννης Κ. Καρράς, Σταύρος Νταϊφάς, Γιώργος Λ. Δανιόλος, Νικόλαος Δ. Λυκιαρδόπουλος, Αλέκος Ν. Γουλανδρής, Βασίλης Μ. Μαυρολέων, Γεώργιος Κουμάνταρος, Ιωάννης Π. Γουλανδρής, Περικλής Παναγόπουλος, Γιώργος Βεργωτής, Στάθης Γουρδομιχάλης, Γιώργος Α. Παπαδάκης, Ιωάννης Αγγελικούσης, Παύλος Ιωαννίδης, Απόστολος Χατζηελευθεριάδης, Γιάννης Καρασταμάτης, Ερρίκος Κέρτσικωφ, και τα αδέλφια Νικόλαος και Μηνάς Ρεθύμνης, Δημήτρης Μανιός, Μιχάλης Πνευματικός.